ArildV, Humboldt Forum and Berlin Cathedral June 2023 01, CC BY-SA 4.0
Actualiteit en (dis)continuïteit

Nederlandse historici over Duitsland

De Duitse geschiedenis lijkt alleen maar uit breuken te bestaan, met de periode tussen 1933-1945 voorop. Het boek Nederlandse historici over Duitsland laat zien dat er ook doorgaande lijnen zijn. Zo waren de voorlopers van de belangrijkste politieke partijen van nu, CDU en SPD, al vóór 1914 cruciaal voor de parlementaire democratie. Over de (dis)continuïteiten in de Duitse geschiedenis, ook in de Duits-Nederlandse relaties, spreken wij met de auteurs en verschillende gastsprekers.

De slagschaduw van Duitslands zwarte verleden is inmiddels minder bepalend, lichtere tinten zijn zichtbaar geworden. Duitsland is steeds meer een ‘normaal’ Europees land. Het deelt in de problemen van het continent, dat het net als vóór 1914 economisch domineert. Buurlanden vragen Duitsland meer leiding te tonen, maar hebben sinds het einde van het tijdperk-Merkel ook zorgen over zijn politieke en economische stabiliteit. 

In het boek tonen Nederlandse historici aan dat de lange Duitse geschiedenis behalve breuken ook doorgaande lijnen kent. (Dis)continuïteiten waren er ook in de Duits-Nederlandse relaties, bijvoorbeeld in de vervlechting en ontvlechting van de Duitse en Nederlandse economie, maar ook in de positie van de studie Duits in Nederland en van het Nederlands in Duitsland.  

Met een beschouwing over de ‘afwikkeling’ van de geesteswetenschappen in de voormalige DDR schenkt dit boek ook aandacht aan de breuk van 1989/1990. Hoe kleuren deze scherpe continuïteiten en discontinuïteiten onze blik op de Duitse actualiteit? En wat kan Nederland leren van de wijze waarop de Oosterburen met hun hoogst complexe en belastende geschiedenis zijn omgegaan?  

Over de sprekers  

Frans Willem Lantink is historicus en jurist, verbonden aan de Universiteit Utrecht, en honours director humanities (UU). Hij publiceerde over Duitse en Italiaanse politieke en constitutionele geschiedenis. Met Jeroen Koch redigeerde hij De paus en de wereld. 

Jeroen Koch is historicus, verbonden aan de Universiteit Utrecht. Hij is auteur van de veelgeprezen biografieën van Golo Mann, Abraham Kuyper en koning Willem I. Met Frans Willem Lantink redigeerde hij De paus en de wereld. 

Anna Seidl is voormalig eerste danseres bij het Nationale Ballet, Amsterdam en momenteel universitair docent aan de afdeling Duitse taal en cultuur van de Universiteit van Amsterdam.  Op het moment is ze betrokken bij een Horizon-project over Oost-West-percepties, met een bijzondere focus op veerkrachtverhalen in het Oekraïense publieke en literaire discours.

Jochen Hung is universitair docent culturele geschiedenis aan de Universiteit Utrecht. In zijn onderzoek richt hij zich op de relatie tussen media, cultuur en samenleving in de moderne geschiedenis. Hij heeft onder andere gepubliceerd over genderrepresentatie in het interbellum, Duits-Joodse publicaties en nationale identiteit, en jeugdcultuur in de Weimarrepubliek.

Hanco Jürgens (moderator) is als wetenschappelijk medewerker verbonden aan het Duitsland Instituut Amsterdam (DIA). Jürgens richt zich op de moderne geschiedenis van Duitsland vanuit een Europees perspectief.  

 

Gerelateerde programma’s
20 01 26
Waar verzet begint

De klimaatramp is de grootste ramp van onze tijd, en van de jaren die voor ons liggen. Dat vraagt om actie. Maar wat voor actie precies? En wat zou ons daartoe kunnen bewegen? Filosoof, schrijver en theatermaker Roel Meijvis stelt dat we te rade kunnen gaan bij existentialisten als Simone De Beauvoir, Albert Camus en Jean-Paul Sartre. 

Datum
Dinsdag 20 jan 2026 20:00 uur
Locatie
SPUI25
15 12 25
Europe, Accountability & Palestine: a Shift in European Perceptions of International Law Violations in Gaza?

As Israel’s war on Gaza has resulted in mass killing, displacement, and the destruction of nearly every aspect of civilian life, European states face urgent questions about their complicity and responsibilities under international and European law. This roundtable examines Europe’s role and responsibility, and the legal and civic mobilisation emerging in response to the genocide in Gaza.

Datum
Maandag 15 dec 2025 17:00 uur
Locatie
SPUI25
11 12 25
Anne Frank, schrijfster

Het Achterhuis, het dagboek van Anne Frank, is het meest gelezen Nederlandstalige boek ter wereld. Minder bekend is dat Anne Frank haar dagboek herschreef tot een roman. Hoe ging zij te werk en hoe resulteerde dit in het beroemde dagboek dat de wereld overging? 

Datum
Donderdag 11 dec 2025 17:00 uur
Locatie
SPUI25