Psychische (on)gezondheid in het publieke debat

Het lijden verleerd?

De afgelopen jaren halen psychiaters, psychologen en filosofen regelmatig de krant met ferme uitspraken over de mentale weerbaarheid van de gemiddelde burger. Volgens hen zouden we geen onderscheid meer kunnen maken tussen lijden dat bij het leven hoort en ‘echte’ psychische stoornissen. Hoe terecht is die kritiek? En wat doet dat met mensen die worstelen met hun psychische kwetsbaarheid? Naar aanleiding van haar nieuwe boek Mijn bange ik gaat Regine Dugardyn in gesprek.

In Mijn bange ik onderzoekt Dugardyn wat het publieke debat over psychische stoornissen doet met haar, als patiënt en als filosoof. Steeds vaker stellen psychiaters, psychologen en filosofen dat we tegenwoordig streven naar onhaalbare geluksidealen, ingegeven door het neoliberale consumentisme. Als gevolg zijn we ‘het lijden verleerd’. Maar wanneer hoort menselijk lijden nog bij het leven en wie bepaalt dat? Is een diagnose uit de DSM zo onzinnig als sommige critici beweren? Slikken we en masse antidepressiva omdat we geen tegenslag meer zouden verdragen? Gaan we inderdaad in therapie in de overtuiging dat het leven maakbaar is? En ook: wat doet deze cultuurkritiek met de mensen die het betreft? Zou het kunnen zijn dat het taboe op psychische stoornissen nieuw leven wordt ingeblazen?

Over de sprekers

Regine Dugardyn studeerde filosofie en was achtereenvolgens journalist, redacteur en uitgever. Tegenwoordig runt ze haar eigen bedrijf Socrates & co. Eerder publiceerde ze de bundel Waarom ik van Simone de Beauvoir houd. Eind maart verschijnt haar boek Mijn bange ik. Hardop denken over angst en ander psychisch ongemak.

Marte Kaan is schrijver en psychotherapeut. Ze werkt bij het NPI, een instelling voor mensen met een persoonlijkheidsstoornis, en heeft een eigen praktijk. Ze schreef een aantal boeken: Lang leve de liefde, Wij houden alleen van onszelf en het essay Onderbuik. Haar fictiedebuut Saboteur (2014) werd genomineerd voor de J.M.A. Biesheuvelprijs en de ANV Debutantenprijs. In 2021 verscheen de essaybundel Moeder Natuur (longlist Hypatia-prijs). Momenteel werkt ze aan een essaybundel over zelf-ander differentiatie.

Nadia de Vries is schrijver en cultuurwetenschapper. In het Nederlands schreef ze de boeken Overgave op commando (2025), De bakvis (2022) en Kleinzeer (2019). In het Engels schreef ze de poëziebundels Know Thy Audience (2023), I Failed to Swoon (2021) en Dark Hour (2018).

Marjan Slob (moderator) is zelfstandig schrijver en spreker en de huidige Denker des Vaderlands. Zij publiceert in tal van nationale media, zoals Filosofie Magazine, de Volkskrant en De Correspondent. Daarnaast schrijft zij prijswinnend vrij werk, zoals Hersenbeest: filosoferen over het brein en de menselijke geest (2017), De lege hemel: over eenzaamheid (2020) en Door de bomen het huis (2022). In 2004 maakte zij voor het Rathenau Instituut het boek Een ander ik: technologisch ingrijpen in de persoonlijkheid.