Istanbul: Wereldstad in Europa

Istanbul – de parel aan de Bosporus, brug tussen oost en west, tussen Azië en Europa, scharnier tussen culturen. Ooit gesticht in het Romeinse rijk, vervolgens de hoofdstad van de Ottomanen, nu de grootste stad in de Turkse republiek. Op welke manieren zijn continuïteit en verandering in de geschiedenis zichtbaar in het huidige Istanbul? Hoe hebben achtereenvolgende generaties de pracht van zeventien eeuwen geschiedenis gezien, van bisschop Eusebius tot Orhan Pamuk? En hoe heeft de grootste stad van Europa zijn leidende positie in de 21e eeuw bereikt? 

Deze avond onderzoekt de vormgeving van de stad als mediterraan en kosmopolitisch centrum, de thuisbasis van een verscheidenheid aan volkeren en culturen, en het wisselende maar tegelijkertijd consistente karakter van de stedelijke cultuur. Dit programma wordt georganiseerd naar aanleiding van het verschijnen van het nieuwe standaardwerk Constantinople through the Ages. The Visible City from its Foundation to Contemporary Istanbul, onder redactie van Diederik Burgersdijk, Fokke Gerritsen en Willemijn Waal. Het betreft het eerste diachrone overzicht van de gehele geschiedenis van de stad in een geredigeerd samenwerkingsproject.

Over de sprekers

Kay Boers is docent Oude en Middeleeuwse Geschiedenis aan de Universiteit Utrecht. Zijn voornaamste belangstelling gaat uit naar de tekstuele cultuur van het Visigotische Spanje, en naar de stedelijke ontwikkeling van steden in het Middellandse Zeegebied in de late oudheid en de middeleeuwen, met bijzondere aandacht voor burgerschap. 

Fokke Gerritsen is werkzaam bij de Universiteit Leiden (als directeur van het Nederlands Instituut in Turkije) en de Vrije Universiteit Amsterdam. Zijn onderzoek en publicaties richten zich op de prehistorische archeologie van Anatolië en op de betekenis van cultureel erfgoed in het hedendaagse Istanbul. 

Rolf Strootman is hoofd van de afdeling Oude Geschiedenis van de Universiteit Utrecht. Hij onderzoekt het verband tussen imperialisme en mondialisering in de Perzische en Hellenistische periode, met een focus op hofcultuur en religieuze interacties. Zijn onderzoeksinteresses omvatten verder het beeld van het ‘Oosten’ in de westerse cultuur en de ontwikkeling van het stedelijke landschap van het Byzantijnse en Ottomaanse Constantinopel. 

Mariëtte Verhoeven is universitair docent en onderzoeker bij het Radboud Institute for Culture and History van de Radboud Universiteit en honorary research fellow bij het Nederlands Instituut in Turkije. Verhoeven is gespecialiseerd op het gebied van de laatantieke en Byzantijnse cultuur- en architectuurgeschiedenis. Ze richt zich vooral op de lange lijnen van de geschiedenis. 

Willemijn Waal is universitair hoofddocent aan de Universiteit Leiden en voormalig directeur van het Nederlands Instituut voor het Nabije Oosten (NINO). Haar onderzoek richt zich op Anatolië uit de late bronstijd en de ijzertijd en de verbindingen tussen West-Azië en de Egeïsche Zee.

Enno Maessen is universitair docent Politieke Geschiedenis aan de Universiteit Utrecht. Hij is gespecialiseerd in stedelijke geschiedenis, het moderne Turkije, en het oostelijke Middellandse Zeegebied. Zijn meest recente boek is Representing Modern Istanbul (2022).

Diederik Burgersdijk (moderator) is docent Klassieken aan de Universiteit Utrecht, gastonderzoeker aan de Universiteit van Amsterdam en Research Fellow aan de Humboldt Universiteit in Berlijn, gespecialiseerd in het Latere Romeinse Rijk. Hij heeft uitgebreid gepubliceerd over de Latijnse literatuur en de Romeinse geschiedenis, met een bijzondere belangstelling voor de tijd van keizer Constantijn. 

Gerelateerde programma’s
22 01 26
Een avond met Josephine Quinn

Deze avond ontvangen we de Britse historicus en bestsellerauteur Josephine Quinn. Zij zal spreken over haar nieuwste boek Het Westen, waarin zij het traditionele verhaal over onze westerse beschaving herziet.

Datum
Donderdag 22 jan 2026 20:00 uur
Locatie
Aula
Entree
Toegang vanaf12.50
20 01 26
Waar verzet begint

De klimaatramp is de grootste ramp van onze tijd, en van de jaren die voor ons liggen. Dat vraagt om actie. Maar wat voor actie precies? En wat zou ons daartoe kunnen bewegen? Filosoof, schrijver en theatermaker Roel Meijvis stelt dat we te rade kunnen gaan bij existentialisten als Simone De Beauvoir, Albert Camus en Jean-Paul Sartre. 

Datum
Dinsdag 20 jan 2026 20:00 uur
Locatie
SPUI25
16 01 26
New Ways of Engaging with Colonial Pasts
​​The Graphic History of a French Explorer’s Search for the “Lost” Maya

This programme brings together the authors of the ‘graphic history’ In the land of the Lacandón with scholars from the Universities of Amsterdam and Leiden to discuss this immersive new spin on studying the colonial past. How can experiments like this enable a wider audience to critically engage with narratives that have shaped and legitimated the European colonial project? 

Datum
Vrijdag 16 jan 2026 17:00 uur
Locatie
SPUI25