Hoe we de macht over onze gegevens kunnen terugkrijgen

Datamacht en tegenkracht

Van Facebook tot de Belastingdienst, van Magister tot werkgevers: bedrijven en overheden willen steeds meer van ons weten. Digitalisering heeft ons leven makkelijker gemaakt, maar ook nieuwe vormen van beïnvloeding en machtsuitoefening gecreëerd. Hoe kunnen burgers, werknemers en internetgebruikers een tegenmacht organiseren, en zo de macht over onze data te heroveren?

Door het koppelen van data worden we geanalyseerd en raken we gevangen in profielen. Gemeenten voorspellen wie een potentieel fraudeur is, of wie grote kans heeft slachtoffer te worden van huiselijk geweld. Een groeiende groep werknemers wordt aangestuurd via algoritmen. En ons venster op de wereld wordt bepaald door bedrijven die weten wat we willen zien, horen en lezen.
Wat betekent dit voor onze zeggenschap? En wat doet het met de samenleving als we gereduceerd worden tot onze data? Kathalijne Buitenweg gaat naar aanleiding van haar boek Datamacht en tegenkracht het gesprek aan over de waarde van privacy in dit digitale tijdperk met Miriam Rasch, Kees Verhoeven en Paul Tang.

Over de sprekers

Kathalijne Buitenweg was jarenlang een prominent politica voor GroenLinks. Ze was tien jaar lid van het Europees Parlement (1999-2009), waarna ze aan de Universiteit van Amsterdam promoveerde op een proefschrift over Europese politieke vertegenwoordiging. In 2012 werd Buitenweg lid van het College voor de Rechten van de Mens. Vijf jaar later keerde ze terug in de politiek, als vicefractievoorzitter en woordvoerder justitie en veiligheid in de Tweede Kamer. Met dit boek sluit ze haar politieke jaren af.

Miriam Rasch studeerde literatuurwetenschap en filosofie. Zij begon eind 2020 als onderzoekscoördinator bij de Willem de Kooning Academie, na acht jaar als docent-onderzoeker verbonden te zijn geweest aan het Instituut voor Netwerkcultuur, Hogeschool van Amsterdam. Frictie. Ethiek in tijden van dataïsme verscheen in mei 2020 bij De Bezige Bij, eerder verscheen bij dezelfde uitgever Zwemmen in de oceaan. Berichten uit een postdigitale wereld (2017). Zij schrijft ook essays en kritieken voor onder andere De Groene Amsterdammer, Follow the Money en Athenaeum.

Paul Tang is lid van het Europees Parlement namens de Partij van de Arbeid en daarmee onderdeel van de groep Socialisten&Democraten (S&D). Hij ontving een PhD in Economie van de Universiteit van Amsterdam, en werkte voor het Ministerie van Economische Zaken en het Centraal Planbureau (CPB), voor hij in 2007 in de Tweede Kamer gekozen werd. Daar was Tang woordvoerder voor financiën en belastingzaken van 2007-2010, midden in de economische crisis.

Kees Verhoeven is een Nederlands politicus van de Democraten 66 (D66). Van 17 juni 2010 tot 31 maart 2021 was hij lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal.